In Memoriam: Arjan van Lagen

door Niels Koers

foto: Henk de Boer

Arjan is donderdag 11 september gevonden door iemand die de sleutel van zijn flat had. Hij lag dood op bed. Uit telefoontjes van zondagavond en post van maandag is geconcludeerd dat hij in de nacht van zondag 7 op maandag 8 september moet zijn gestorven, waarschijnlijk aan een maagbloeding....

De kerkdienst was roerend. Er waren veel mensen, veel bloemen. Een paar collega's van het kerkelijk centrum "De nieuwe stad" in de Bijlmer hebben hun woordje gezegd. De cantorij zong, ook een koortje van Surinamers/Antillianen met een lied in Shranan: "Gado wani alasani moesoe waka boen gi wi".....

De dominee deed het indrukwekkend: hij wist Arjan te typeren als iemand die erg geliefd was, zonder hem op een te hoog voetstuk te zetten. Arjan kon goed luisteren naar de problemen van de mensen, hij was iemand die mensen voor zich wist in te nemen, maar zichzelf uiteindelijk graag buiten schot hield. Zijn zwakke kanten (bijvoorbeeld: te laat komen, haast hebben, wat vluchtig in contacten) waren ook ten dele zijn charme. Maar je wist soms niet precies wat je aan hem had.

Alles bij elkaar was het een zin- en stijlvolle, warme bijeenkomst daar in die kerk. Met zijn familie in Barneveld/Voorthuizen had Arjan niet of nauwelijks contact, zijn broers behoren tot het oer-conservatieve reformatorische volksdeel. De drie broers en hun vrouwen zongen de gezangen niet mee (te "licht"), maar die broers wilden wel meehelpen de kist de kerk uit te dragen. Ik heb daar ook aan meegedaan. Dat dragen van de kist vond ik een bijzondere ervaring. Buiten hadden zich wel 50 predikanten in een soort erehaag opgesteld en tussen hen door droegen we de kist naar de auto. Op de Oosterbegraafplaats in Amsterdam hebben we Arjan naar het graf gedragen.

Tot mijn grote verbazing merkte ik dat Arjan begraven is in een huurgraf, een graf waarin vijf van elkaar onbekende mensen liggen. Zo'n graf wordt na tien jaar geruimd. Ik heb er tijdens de koffie na afloop naar gevraagd en toen bleek dat de begraafplek geregeld was door de familie. Een van de broers zei tegen mij dat het erg duur is een graf te kopen en dat er toch geen nabestaanden zijn, dus in een koopgraf zou er niemand meer bijkomen. Ik denk dat hij als gereformeerde gemeenteman ook bedoelde: het lichaam is maar stof en zondig, dus het maakt niet uit....

Ik vind het zelf nogal schokkend en ik begrijp niet goed dat zijn gemeente van "De nieuwe stad" niet iets beters heeft kunnen bedenken.

-0-0-0-0-0-

Met Arjan ben ik altijd wel goed bevriend gebleven. Toch heb ik hem de laatste twee jaar van zijn leven niet gezien. Achteraf spijt me dat, maar ik doe mijn best mezelf geen schuldgevoel aan te praten. Arjan was iemand die zich vaak terugtrok. Hij was, moet je wel zeggen, tamelijk slordig in het onderhouden van relaties.

Onze beste tijd hebben we in Utrecht gehad. Nachten lang hebben we zitten kletsen, over school, over jongens die we leuk vonden, over relaties, over God en geloven, met tussen ons in een aanvankelijk volle, maar uiteindelijk lege whiskyfles...

Nadat het uitging met mijn vriend (wat heb ik toen bij Arjan in de auto zitten huilen!!!), bleven Arjan en ik elkaar zien, maar omdat ik in Den Haag ging wonen, werd het contact wat losser. We spraken af om elke twee maanden bij elkaar te eten. Dat hebben we een paar jaar volgehouden, maar daar is toch weer de klad in gekomen....

Arjan had al jaren een moeizame relatie met Philip, een jongen uit Somalië. Op de begrafenis heb ik hem gesproken. Philip vertelde mij dat hij zondagavond, de avond voor zijn dood, nog met Arjan had getelefoneerd. Maar van Arjans collega hoorde ik dat Philip al een tijdje min of meer uit zicht was.

Vergelijkbare ervaringen van verwijdering of afstand hadden ook twee andere oud-collega's van Arjan, namelijk Piet Steegman (gaf godsdienst aan het Comenius College, kreeg een baan aan de Universiteit, waar Arjan nog zijn assistent geweest is) en Nico van Rossem (leraar Engels). Steegman was op de begrafenis (net als Beeftink, vroeger conrector), maar van Rossem niet.

Ik heb Arjan vaak gebeld, maar dan kreeg ik zijn antwoordapparaat en hij belde maar zelden terug. Iets wat je eenzelvigheid zou kunnen noemen, heeft hij altijd gehad. Arjan is indertijd verschillende keren samen met mijn vriend en mij op vakantie meegeweest. Bijvoorbeeld in Frankrijk of Italië, waar we een huis gehuurd hadden; hij bleef nooit de hele vakantie; moest altijd nog wat anders en in z'n eentje doen.

De dominee die de begrafenisdienst leidde - collega Jan van der Meulen - zei dat Arjan van Lagen eigenlijk Arjan-van-de-Lagen had moeten heten: hij had veel laagjes en hij liet aan iedereen verschillende laagjes van zichzelf zien, maar weinig mensen kregen de kans om de bodem te zien.

Ik vind dit wel een aardige typering van Arjan!

-----------------------------------------------

Niels Koers is mijn eerste drama-docent op het Comenius College in Hilversum geweest. Onder zijn bezielende leiding zette ik mijn eerste schreden op de toneelplanken. Ik speelde één van de drie wijzen uit het Oosten: Niels wist toen al waar mijn toekomst heen zou leiden, want ik speelde Melchior ;).

Bij tijd en wijlen kom ik Niels weer tegen. Net als Arjan: onze wegen kruisden elkaar één keer in de tien jaar.

Arjan brengt ons nu weer samen: op 8000 km afstand weliswaar....

Bedankt Niels voor je mooie woorden.

----------------------------------------------------------------------------------

zie ook eerdere post: Arjan van Lagen (59) plotseling overleden